FIXATIE DISPARATIE (FD) & WAZIG ZIEN
Als je ergens naar kijkt moeten beide ogen naar hetzelfde punt kijken. Wanneer dit niet goed gebeurt, fixeer je (kijken) disparaat (niet goed). De hersenen kunnen de beelden van de beide ogen niet tot één enkel beeld versmelten, waardoor het zien onduidelijk wordt. Dit kan wazig zicht en/of onrustig gedrag veroorzaken. Om een indruk te geven hoe iemand met fixatie disparatie teksten ervaart, wordt aan de hand van de onderstaande plaatjes inzicht gegeven. In het beeld van het rechterplaatje dansen de letters letterlijk de samba, vooral bij vermoeidheid.
Het is zeer aannemelijk om te veronderstellen dat een FD-er tijdens een dyslexieonderzoek ten onrechte als dyslectisch zal worden beschouwd.
Fixatie Disparatie signaleren
Onjuiste samenwerking van de ogen kan worden gesignaleerd bij iemand met de volgende kenmerken:
Klachten
- Vermoeidheidsverschijnselen na inspanning
- Hoofdpijn met name boven de wenkbrauwen
- Branderige ogen
- Nekklachten
- Droge ogen
- Lusteloosheid
Klachten met sporten of lichamelijke opvoeding
- Balans en evenwicht is verstoord
- Oog-handcoördinatie klopt niet
- Tijdens de balsport kan men niet goed timen en/of inschatten op welke plek in de ruimte een bal aankomt
Klachten tijdens lessen in het onderwijs
- Slordig handschrift
- Vinger gebruiken tijdens het lezen
- Bij het hardop lezen klink het hakkelig
- Slecht begrijpend lezen (hoe langer de zinslengte hoe moeilijker)
- Op een blanco vel schrijft men niet horizontaal
- De spaties tussen de geschreven woorden zijn onregelmatig
- Het kijken naar een beeldscherm gaat hoofdpijn opleveren
- Zeer beperkt ruimtelijk inzicht van getekende drie dimensionale lichamen op een plat vlak
- Hoofd niet rechthouden tijdens de studie, een bal niet zien aankomen of uit een andere hoek dan de werkelijkheid
In Nederland zijn veel (para)medici en onderwijsprofessionals opgeleid door FON. Zij zijn in staat om in nauwe samenwerking met FON oogzorgprofessionals kinderen met fixatie disparatie of aanverwante verborgen visuele disfunctie professionele begeleiding en nazorg te geven. Tevens kan men bij hen terecht voor een onafhankelijke voorscreening van de visuele vaardigheden. Onder meer wordt tijdens de screening onderzocht of er mogelijk sprake is van FD. Visueel Screeners verzorgen ook visuele oefeningen ter bevordering van de visuele fitheid van de individu.
Klik hier voor een FON visuele screener & trajectbegeleider bij u in de buurt.
SCREEN U OF UW KIND ZELF (CHECKLIST)
Vul hier onze vragenlijst in om na te gaan of uw klachten of van uw kind te wijten kunnen zijn aan fixatie disparatie of een andere visuele disfunctie. Deze quick-scan enquête neemt maximaal 3 minuten in beslag. Na het invullen van deze vragenlijst krijgt u een antwoord op de vraag of de klachten mogelijk te wijten is aan fixatie disparatie of een andere visueel probleem. Download de checklist hier als PDF document.
START SCREENING:
| Omcirkel: | 1 = nooit | 2 = zelden | 3 = soms | 4 = vaak | 5 = zeer vaak |
| Vraag 1: Heb je last van hoofdpijn? | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| Vraag 2: Gaat het scherpstellen van je zicht moeizaam als je omschakelt van dichtbij naar ver kijken en/of omgekeerd? | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| Vraag 3: Heb je last van vermoeide, branderige en/of jeukende ogen? | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| Vraag 4: Als je langdurig dichtbij kijkt (bijvoorbeeld bij het lezen) wordt het beeld dan wazig, wiebelig of onrustig? | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| Vraag 5: Vergis je je van regel bij het lezen? | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| Vraag 6: Heb je moeite om afstanden in te schatten tijdens schemering of in het donker? | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| Vraag 7: Algemene vermoeidheid na een school/werkdag? | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| Vraag 8: Heb je last van nek- en schouderklachten? | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| Vraag 9: Heb je een slordig handschrift? | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| Vraag 10: Heb je last van concentratieproblemen? | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Indien u méér dan twee maal een 4 en/of 5 hebt ingevuld of een totaalscore van 25 of hoger, dan is een bezoek aan een FON aangesloten oogspecialist of Visueel Screener beslist aan te raden.